Udział zawierciańskich Romów w Programie na rzecz społeczności romskiej w Polsce

Program na rzecz społeczności romskiej realizowany jest w całej Polsce od 2003 roku. Zasadniczym celem programu jest doprowadzenie do pełnego uczestnictwa Romów w życiu społeczeństwa obywatelskiego i zniwelowanie różnic dzielących tę grupę od reszty społeczeństwa. Szczególnie istotne jest doprowadzenie do wyrównania poziomów w takich dziedzinach jak: edukacja, zatrudnienie, zdrowie, higiena, warunki lokalowe, umiejętność funkcjonowania Romów w społeczeństwie obywatelskim. Celem Programu nie jest doraźna pomoc w trudnej sytuacji, w jakiej znalazła się społeczność romska, ale wypracowanie takich mechanizmów, które pozwoliłyby na osiągnięcie celów nakreślonych wyżej. Niezbędne przy tym jest, aby wesprzeć Romów w działalności zmierzającej do podtrzymania własnej tożsamości oraz odrębności kulturowej. Brak wykształcenia, trudna sytuacja bytowa, rozluźniające się więzi społeczne sprawiają, że Romowie w coraz większym stopniu podlegają naciskowi współczesnej cywilizacji oraz jej negatywnym skutkom. Nie sposób nie zauważyć, że powierzchowna atrakcyjność kultury masowej oddziałuje także na kulturę i tradycję Romów. Stąd powszechna zgoda autorytetów oraz liderów społeczności romskiej, że podtrzymanie pozytywnych elementów kultury romskiej może pomóc tej społeczności w znalezieniu swojego miejsca we współczesnej Polsce. Program ma zatem na celu przede wszystkim wyrównanie szans osób należących do społeczności romskiej oraz pomoc w podtrzymaniu tożsamości i kultury Romów.

Program na rzecz społeczności romskiej w Polsce  jest realizowany w gminie Zawiercie od 2004r przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Program jest skierowany do społeczności romskiej zamieszkującej gminę Zawiercie obejmujący zarówno dorosłych Romów jak i ich dzieci. Zgodnie z założeniami Programu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Zawierciu wykonuje działania obejmujące: pomoc edukacyjną i wychowawczą dzieci, integracyjne wyjazdy, pedagogizację rodziców dzieci romskich, propagowanie kultury romskiej oraz wiedzy o zawierciańskich Romach, poprawę sytuacji bytowej, w tym w szczególności mieszkaniowej (adaptacja pomieszczeń na łazienki, podłączenia wodno-kanalizacyjne, dostęp do ciepłej wody).  Szczegółowe działania programowe gminy to:

• Wyposażenie dzieci romskich w podręczniki, przybory szkolne i pomoce dydaktyczne- corocznie prowadzony jest zakup podręczników, zeszytów ćwiczeń, plecaków, przyborów szkolnych dla wszystkich dzieci romskich realizujących obowiązek szkolny;
• Zatrudnienie lidera grupy Romów- który utrzymuje bieżące kontakty z rodzinami romskimi, łagodzi konflikty w społeczności romskiej i poza nią, współpracuje z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej;
• Dofinansowanie dziecięcego zespołu romskiego „Terne Roma”- zespół działa w sP nr 8 w Zawierciu i prowadzony jest przez nauczyciela muzyki; w skład zespołu wchodzą dzieci z gminy Zawiercie, a zespół prezentuje się podczas szeregu imprez szkolnych i pozaszkolnych;
• Funkcjonowanie świetlicy romskiej dla dzieci;
• Funkcjonowanie świetlicy romskiej dla dorosłych- w której odbywają się zebrania społeczności romskiej oraz cotygodniowe spotkania w celu pomocy z zakresu życia społecznego i nurtujących problemów;
• Integracyjne wyjazdy letnie i zimowe dla dzieci- które mają na celu zwiększenie tolerancji i wzajemnego zaufania; dzieci w ramach Programu odwiedziły m.in. Wrocław, Warszawę, Kraków, Kielce, Zabrze;
• Remonty lokali mieszkalnych.

Dzięki Programowi widać pierwsze efekty pracy dydaktycznej i wychowawczej. Uczniowie romscy coraz rzadziej sprawiają problemy wychowawcze. W miarę realizują obowiązek szkolny, a rodzice zaczynają uczestniczyć w życiu szkoły (  indywidualne spotkania z rodzicami, udział w zebraniach klasowych i imprezach szkolnych ). Zmniejsza się liczba dzieci z brakiem promocji do klas programowo wyższych, a większość z nich deklaruje chęć podjęcia dalszej edukacji.